Marianne Benkö
Marianne Benkö keert na 15 jaar terug naar haar geliefde medium, het geweven wandtapijt. Met textiel schildert zij geabstraheerde vormen die refereren aan de historische Verdures van weleer: wandtapijten vol complexe afbeeldingen van planten, bomen en landschappen.
Benkö verweeft haar innerlijke wereld met de beelden die zij om zich heen ziet. Van een afstand zie je het geheel: constructies van kleur die suggesties opwekken van bossen, bomen, en landschappen. Van dichtbij resoneert het werk en is er onwaarschijnlijk veel te zien. Er ontvouwt zich een wereld van detail, textuur en diepte, opgebouwd uit ontelbare fijne draadjes.
Lees verder:
Liefde voor textiel
Het is textiel wat haar hart doet kloppen: doorwrocht van tijd en liefde, aards en dicht bij de mens. Weven is één van de oudste technieken die wij kennen en het woord weefsel is een machtig begrip. Weefsel, weven en web zijn termen die worden gebruikt om het leven te beschrijven. Weven staat voor cohesie en verbinding. Het weefsel van de samenleving. Het menselijk leven als onderdeel van een groot weefsel. Het tot stand komen van een wandtapijt toont parallellen met het leven zelf.
Met haar geweven werken sluit Benkö zich aan bij de eeuwenoude geschiedenis van het wandtapijt, de oervorm van de textielkunsten.
Deze kostbare, handgemaakte tapijten versieren en isoleren vanaf de elfde eeuw koude middeleeuwse kastelen in Noord Europa. Tapijtontwerpen worden eerst op ware grote geschilderd en vervolgens in de grote Middeleeuwse weefcentra in de Zuidelijke Nederlanden en Frankrijk uitgevoerd. De met groene landschappen versierde Verdures waar Benkö in haar nieuwe werk aan refereert ontstaan vanaf de zestiende eeuw in Vlaamse ateliers en blijven eeuwenlang populair.
Achtergrond
Benkö is aan de Hongaarse academie getraind in zowel schilderen als handgeweven wandtapijten op monumentaal formaat.
Voor haar bestaan textiel en schilderkunst altijd in relatie tot elkaar; de één kan niet zonder de ander. Schilderen vormt haar basis maar textiel biedt haar meer mogelijkheden om zich uit te drukken. Met textiel kan zij op de allergrootste formaten werken. Het is zacht, het doet iets met de ruimte, met het geluid. Uiteindelijk specialiseert zij zich in wandtapijten en maakt vele opdrachten voor de openbare ruimte. Deze weeft zij bijna allemaal zelf.
In 1984 verhuist Benkö samen met haar weefgetouw naar Nederland. Hier maakt zij nog enkele wandtapijten maar de interesse in textiel is in deze jaren helaas bekoeld. Het wordt als tuttig en als een vrouwenhobby gezien en de galeries houden zich afzijdig.
Maar Benkö laat zich niet tot één medium beperken. Zij keert terug naar haar basis: de schilderkunst. Hierin verwerkt zij persoonlijke onderwerpen. Haar omgeving, de natuur, de stad, verre reizen. Het lijkt alsof zij haar emoties direct op het doek schildert. Levend geworden gevoelens beeldt zij uit in kleuren en texturen.
Haar schilderijen zijn door hun plasticiteit even ruimtelijk als haar vroegere wandtapijten. Vele lagen verf en de toevoeging van textiele details zorgen voor diepte en textuur.
Deze schilderijen, waar zij maanden en soms zelfs jaren aan werkt, dienen als de basis voor haar nieuwe serie Verdures. Een paar jaar geleden ontstond bij Benkö de wens om weer met textiel te werken. Het kunstklimaat lijkt tegenwoordig vrijer en het medium textiel kan weer volop gebruikt worden. Nieuwe technische ontwikkelingen hebben de mogelijkheden rondom textiel evenals het maken van wandtapijten ingrijpend verruimd.
In het machinaal Jacquard weven ziet Benkö nieuwe manieren om zich uit te drukken. Waar zij vroeger een jaar aan een wandtapijt werkte, kan een digitaal aangestuurd Jacquard weefgetouw dit binnen een paar uur. Het voorwerk is het meest tijdrovend. In deze fase wordt gezocht naar een digitale vertaling van de ontwerpen. Benkö werkt al vijf jaar aan haar nieuwe wandtapijten. Samen met de technisch onderlegde wevers zoekt zij naar de geschikte kleuren draad. Er zijn eindeloze combinaties mogelijk. Verschillende bindingen en weefstructuren resulteren in verschillende texturen en kleureffecten. Als het werk af is brengt Benkö bij elk machinaal geweven werk toch nog een handgemaakt detail aan. Zij wil het handgemaakte niet loslaten.
Met haar Verdures vol suggesties van bomen en planten, refereert Benkö aan de lange en rijke geschiedenis van het geweven wandtapijt waar zij onderdeel van uitmaakt. In deze nieuwe serie komen haar twee geliefde media samen. De vrijheid en gelaagdheid van haar schilderijen, en de zachtheid en geweven texturen van haar wandtapijten. Door het omarmen van nieuwe technieken is zij niet meer gebonden aan haar weefgetouw, maar eindelijk vrij om te schilderen met textiel.
De Verdures serie
Haar schilderijen zijn door hun plasticiteit even ruimtelijk als haar vroegere wandtapijten. Vele lagen verf en de toevoeging van textiele details zorgen voor diepte en textuur. Deze schilderijen, waar zij maanden en soms zelfs jaren aan werkt, dienen als de basis voor haar nieuwe serie Verdures.
Een paar jaar geleden ontstond bij Benkö de wens om weer met textiel te werken. Het kunstklimaat lijkt tegenwoordig vrijer en het medium textiel kan weer volop gebruikt worden. Nieuwe technische ontwikkelingen hebben de mogelijkheden rondom textiel evenals het maken van wandtapijten ingrijpend verruimd.
In het machinaal Jacquard weven ziet Benkö nieuwe manieren om zich uit te drukken. Waar zij vroeger een jaar aan een wandtapijt werkte, kan een digitaal aangestuurd Jacquard weefgetouw dit binnen een paar uur. Het voorwerk is het meest tijdrovend. In deze fase wordt gezocht naar een digitale vertaling van de ontwerpen.
Benkö werkt al vijf jaar aan haar nieuwe wandtapijten. Samen met de technisch onderlegde wevers zoekt zij naar de geschikte kleuren draad. Er zijn eindeloze combinaties mogelijk. Verschillende bindingen en weefstructuren resulteren in verschillende texturen en kleureffecten. Als het werk af is brengt Benkö bij elk machinaal geweven werk toch nog een handgemaakt detail aan. Zij wil het handgemaakte niet loslaten.
Met haar Verdures vol suggesties van bomen en planten, refereert Benkö aan de lange en rijke geschiedenis van het geweven wandtapijt waar zij onderdeel van uitmaakt. In deze nieuwe serie komen haar twee geliefde media samen. De vrijheid en gelaagdheid van haar schilderijen, en de zachtheid en geweven texturen van haar wandtapijten. Door het omarmen van nieuwe technieken is zij niet meer gebonden aan haar weefgetouw, maar eindelijk vrij om te schilderen met textiel.
Kunstwerken
Hella Haasse over Benkö
Interesse in meer werk?
Interesse in meer werk? Bewonder de collectie van kunstgalerie Arte Nuovo in woonwinkel CILO (Zutphen) of maak een afspraak met Anneke.