Marcel van Hoef (NL)
De verstilde landschappen van Marcel van Hoef reflecteren op hoe we als mens tijd en ruimte ervaren. Immateriële aspecten van de visuele realiteit, zoals licht, schaduw en spiegelingen vormen een rode draad in zijn werk.
Flow ei tempera op paneel doorsnede 120cm
Voor zijn meest recente werk zijn waterreflecties de inspiratiebron. De tastbare werkelijkheid van het water en een immateriële spiegeling van de wereld in het wateroppervlak, wordt door Marcel van Hoef verbeeld in verfijnd geschilderde beelden waarin de tijd gestold lijkt.
Tijdens werkreizen naar diverse metropolen bezoekt de schilder parken en tuinen die als een soort van cocon in de stad fungeren. Plekken die gelegenheid bieden tot contemplatie, geïsoleerd van alle hectiek, geluiden en oppervlakkige vluchtigheid van alledag, om je gedachten te ordenen en kunt focussen op het hier en nu.
Japanse tuinen als inspiratiebron:
De Japanse tuin is een besloten ruimte met een landschapscompositie van natuur die volledig geconstrueerd is, vol met symboliek en betekenis. Een pad leidt je als bezoeker langs een scala aan verschillende plekken waar telkens een andere sfeer en symboliek ervaren kan worden door de keuze en ordening van natuurlijke objecten als stenen, planten, aarde en water.
Pondview 130 x 150 ei-tempera op linnen
De tuinen die ik in 2019 in Japan bezocht worden continue perfect onderhouden, zodat de illusie van onveranderlijkheid opgeroepen wordt. Maar juist in de trage rondgang over de paden ervaar je het tijdelijke en veranderlijke in de beweging van de elementen water, aarde en lucht. Rimpelingen in het water, vertekeningen in de weerspiegeling van de bomen in een vijver, het verbrokkelen van grote stenen, partijen met dikke mostapijten die heel traag groeien. Alle elementen van de landschapsarchitectuur doen me ‘tijd’ ervaren. Ik kijk in detail naar verschillende plekken en structuren in de tuin. Door in te zoomen ervaar ik het meest de mystiek en focus op abstracte ritmes en patronen.
Marcel van Hoef schildert met eitempera. Hij kiest voor deze oude techniek vanwege de kraakheldere kleuren en het fluwelige matte verfoppervlak. In talrijke dunne en transparante lagen schildert hij op linnen of paneel waardoor de verfhuid, van dichtbij bekeken, ook enorm ruimtelijk werkt.
“Marcel van Hoef houdt ons een spiegel voor en toont niet alleen zijn eigen persoonlijke vertaling van de natuur, maar confronteert ons met eigen zieleroerselen en raakt daarmee een gevoelige snaar bij ons. Als kunst dat kan bewerkstelligen is er een geslaagde symbiose tussen kunst en leven.”
Edwin Becker, Hoofdconservator exposities Van Gogh Museum Amsterdam.
Bron: Essay in het boek Wonderland (2019) over het werk van Marcel van Hoef
Flow 100 x 120 ei tempera op linnen
Als schilder veranker ik in elk schilderij juist één specifiek moment en til dat uit boven de tijd.
De pleinen, parken, tuinen, passages en interieurs die ik schilder zijn verstild, raadselachtig en bezield. In een zonovergoten belichting toon ik in mijn werk een venster op onze actuele wereld zoals ik die ervaar. In mijn beleving roept de alledaagse omgeving van het Westerse stadslandschap verlangen op en is daarom romantisch van aard. Wat mij tijdens recente werkreizen opvalt zijn alomtegenwoordige (reclame-)afbeeldingen op schermen en wanden in de stad. Deze werken vervreemdend, leiden je aandacht af van het hier en nu. Ze verwijzen naar het andere; het andere object, de andere plaats, het geïdealiseerde mensbeeld of een ander tijdperk. In mijn werk schilder ik de aanwezigheid van deze afbeeldingen als ‘een wereld in de wereld’. Ook word ik geboeid door ordeningen van de ruimte met objecten als glasplaten of overdekte wandelpaden op pleinen en in parken. De versluierde blik door de transparante schermen of de blik vanuit de beschutting van de schaduw naar het in zonlicht badende landschap maakt de ervaring van de werkelijkheid tot een droombeeld, de grens tussen echt en onecht vervaagt, realiteit verwordt tot illusie.
Moss Garden eitempera op linnen 150 x 100
Proces en techniek
“De foto’s die ik tijdens mijn werkreizen naar grote steden maak, vormen de basis van mijn schilderijen. In schetsen verwerk ik elementen van verschillende foto’s tot een nieuwe compositie, een nieuwe werkelijkheid. Die schets is het uitgangspunt voor het schilderij. Elk schilderij doet een beroep op de collectieve herinnering. Het refereert aan plaatsen die je (her)kent maar wellicht nooit bewust hebt ervaren en gezien. Zo wordt het tafereel dat je op het schilderij ziet jouw plek. Een plek die de verbeelding prikkelt, die nieuwsgierig maakt. In mijn werk zijn ook bijna nooit menselijke gestaltes aanwezig. Je bent dan als beschouwer alleen aanwezig. Mijn schilderijen bieden daardoor aan iedereen de ruimte om een eigen invulling te geven aan de magische werkelijkheid die ik wil verbeelden.”
Marcel schildert al meer dan 25 jaar in een bijzondere techniek. Hij schildert met eitemperaverf die hij zelf bereidt. De ambachtelijke aspecten van het schilderen zijn hem dierbaar. Eitempera wordt al sinds de klassieke oudheid gebruikt maar in deze tijd wordt deze complexe techniek door slechts weinigen toegepast.
“Mijn werkdag in het atelier begint met het breken van een ei. Eigeel dient als bindmiddel. Pure pigmenten vermeng ik met het eigeel waardoor een verf ontstaat waaraan ik zowel olie als water kan toevoegen. De verf krijgt hierdoor de kenmerkende combinatie van een mat, fluweelachtig oppervlak met de kraakheldere weergave van kleur.”
Door zijn zeer bijzondere werkwijze en techniek bereikt hij een uiterst persoonlijke en herkenbare karakteristiek in zijn schilderijen. Hij is in staat heel veel, bijna transparante lagen over elkaar te verwerken. Dat levert een rijk en subtiel gelaagd kleurbeeld op, waarbij je soms door de lagen verf heen kunt kijken. De oppervlakte van het schilderij blijft echtermat. De transparante en matte huid past bij de verstilling en dromerige sfeer die zijn werk kenmerkt.
Island II eitemepra op linnen 80 x 80
Erkenning
Marcel is een internationaal erkende kunstenaar. Zijn werk is in galeries en op kunstbeurzen in diverse Europese landen gepresenteerd. Recentelijk is het werk van Marcel bekroond tijdens de internationale schildercompetitie vanwege het 75-jarige bestaan van VELUX. Dit Deense bedrijf liet kunstenaars wereldwijd werk opsturen dat een relatie heeft met het thema van de competitie: ‘het belang van licht in binnenruimtes’ . Een internationale jury selecteerde per land een winnaar en Marcel werd dit voor Nederland. De winnaars van 21 deelnemende landen, maakten nieuw werk dat door VELUX werd aangekocht en inmiddels in Denemarken op het hoofdkantoor geëxposeerd is. Hieruit zijn door de jury twaalf winnaars geselecteerd voor de herdenkingskalender en de opname van een video in het atelier. Ook hier zit Marcel bij.
Citaten over het werk van Marcel van Hoef:
“Volgens mij probeert Van Hoef om telkens precies dat moment weer te geven in zijn schilderijen waar de tijd even lijkt stil te staan en waar de werkelijkheid lijkt over te gaan in illusionisme. Het is mooi dat je jezelf als beschouwer in zijn werk kan verliezen, maar het is lastig te omschrijven hoe dat komt. Misschien juist omdat hij niet fotografisch realistisch werkt, maar altijd voldoende open laat voor een eigen interpretatie.” – Emily Ansenk, director Kunsthal Rotterdam“Wat je bijblijft is die mooie lege ruimte. Een gelaten veld, plaats, plein tuin of stad. Misschien is het werk een tango tussen ontdekken en afscheid nemen?” – Job Smeets, designer Studio Job
Bron citaten: Book: Marcel van Hoef – Tijd en Ruimte / Uitgever: Lecturis (2015)